ΦΙΛΟΛΟΓΙΑ ΠΑΤΡΑΣ
ΦΙΛΟΛΟΓΙΑ ΠΑΤΡΑΣ
Ορισμοί της σημασίας: προβλήματα και σημασιολογικές θεωρίες. Λεξική σημασία και προτασιακή σημασία (ομωνυμία, πολυσημία, συνωνυμία, λογική συνεπαγωγή και προϋπόθεση). Tυπική Σημασιολογία και εισαγωγή στην Προτασιακή και Kατηγορηματική Λογική. Oι βασικές ιδιότητες των κατηγορημάτων. H σχέση Σημασιολογίας – Πραγματολογίας. Tο μάθημα συνεπικουρείται από την πλατφόρμα ασύγχρονης τηλε-εκπαίδευσης «eclass».
Το μάθημα αποτελεί εισαγωγή στη σύγχρονη συντακτική θεωρία από τη σκοπιά της Σχολής της Γενετικής Γραμματικής. Καλύπτει ένα ευρύ φάσμα της σύγχρονης συντακτικής θεωρίας, ξεκινώντας από τους κανόνες φραστικής δομής και περνώντας στη θεωρία του Χ-τονούμενου, μέχρι τα πρώτα στάδια του Μινιμαλιστικού Προγράμματος. Το μάθημα απευθύνεται σε φοιτητές της ειδίκευσης Γλωσσολογίας και έχει τους παρακάτω στόχους: Την εξοικείωση με…
Στο μάθημα της συγκριτικής μορφολογίας, οι φοιτητές εμβαθύνουν τις γνώσεις που έχουν αποκτήσει κατά το Ε΄ εξάμηνο δίνοντας έμφαση στις διαδικασίες σχηματισμού λέξεων. Οι βασικές διαδικασίες σχηματισμού λέξεων στη Νέα Ελληνική είναι ο σχηματισμός με παραγωγικά προσφύματα (παραγωγή) και ο σχηματισμός με συνδυασμό λεξημάτων (σύνθεση). Ωστόσο, θα συζητηθούν και λιγότερο συχνές διαδικασίες σχηματισμού λέξεων, όπως…
Στο μάθημα της συγκριτικής μορφολογίας, οι φοιτητές εμβαθύνουν τις γνώσεις που έχουν αποκτήσει κατά το Ε΄ εξάμηνο δίνοντας έμφαση στις διαδικασίες σχηματισμού λέξεων. Οι βασικές διαδικασίες σχηματισμού λέξεων στη Νέα Ελληνική είναι η παραγωγή (σχηματισμός με παραγωγικά προσφύματα) και η σύνθεση (σχηματισμός με συνδυασμό λεξημάτων). Ωστόσο, θα συζητηθούν και λιγότερο συχνές διαδικασίες σχηματισμού λέξεων, όπως…
Το μάθημα αυτό προσφέρει μια θεωρητική προσέγγιση του ‘αμφιλεγόμενου’ λογοτεχνικού είδους της Αρχαίας Ελληνικής και Ρωμαϊκής Βιογραφίας και εξετάζει θέματα που αφορούν την ειδολογική σχέση της ιστορίας με τη βιογραφία, την αυτοβιογραφία, το εγκώμιο, τα απομνημονευματα, την επίδραση της Περιπατητικής Σχολής στη διαμόρφωση της ελληνιστικής βιογραφίας, ελληνικά και ρωμαϊκά μοντέλα ‘βίων’, σύγχρονες θεωρίες περί βιογραφίας.…
Το μάθημα της ΑΕΘ συνίσταται: Α) Ως προς το σεμιναριακό του σκέλος: 1) στην απόκτηση γλωσσικής εξοικείωσης με ένα ευρύ φάσμα κειμένων της αρχαίας ελληνικής γραμματείας (ιστορικών, ρητορικών, φιλοσοφικών, 5ου αι. πΧ -3ου αι. μΧ), τα οποία είναι γραμμένα κυρίως στην αττική διάλεκτο, αλλά και στην ιωνική και Κοινή. Στόχος είναι να ενισχυθούν η ικανότητα και η ταχύτητα ανάγνωσής τους.…
Το μάθημα παρουσιάζει τη σκέψη του Θουκυδίδη μέσα από επιλεγμένα αποσπάσματα από το έργο του. Έμφαση δίνεται στη σχέση ιστορικού παρελθόντος και ιστορικής αφήγησης, μεθόδων και σκοπών, λόγων και έργων, πολιτικής ιστορίας και πολιτικής φιλοσοφίας. Εξετάζονται θέματα όπως η πρωτοτυπία του Θουκυδίδη σε σχέση με τον προγενέστερό του Ηρόδοτο, η επιρροή του από τη σοφιστική…
Το μάθημα αποτελεί εισαγωγή στην αρχαία ελληνική φιλοσοφία. Τα βασικά χαρακτηριστικά των κυρίων ρευμάτων και σχολών (των λεγομένων προσωκρατικών, της πλατωνικής και αριστοτελικής φιλοσοφίας, των ελληνιστικών σχολών και του νεοπλατωνισμού) θα παρουσιαστούν με τονισμένες τις ομοιότητες και διαφορές τους. Κατόπιν, θα εξεταστεί το ζήτητημα της ανάδυσης της φιλοσοφίας από την μήτρα της παραδοσιακής/ποιητικής σοφίας. Τέλος,…
Το μάθημα αποσκοπεί να εισαγάγει τον φοιτητή στην φιλοσοφία του Αριστοτέλη δίνοντας έμφαση στην ερμηνεία των βιβλίων Α, Β και Κ των Ηθικών Νικομαχείων. Προβληματικά θέματα, όπως είναι η ακριβής κατανόηση της ευδαιμονίας ως ενέργειας της ψυχής, η ηθική αρετή ως μεσότητα και ως ακρότητα, η σχέση πρακτικού και θεωρητικού βίου κ.ά., θα αποτελέσουν τους…
Εξέταση της περιρρέουσας ατμόσφαιρας και ένταξη του σεφερικού έργου στην εποχή του. Μελέτη της διαμόρφωσης της ποιητικής του από το ξεκίνημά του με τη Στροφή (1931) έως τα οριακά για την κοσμοθεωρία του και την εσωτερική του περιπέτεια «κυπριακά» ποιήματα του 1955. Η εξέταση περιλαμβάνει διερεύνηση των βασικών μοτίβων της σεφερικής ποίησης (: του νόστου,…
Εξέταση των ποικίλων και αμφίδρομων σχέσεων που αναπτύσσονται ανάμεσα στον ελληνόφωνο Τύπο (περιοδικά και εφημερίδες) και τη λογοτεχνία στη διάρκεια του 19ου αιώνα Ειδολογικές διακρίσεις: εφημερίδα και περιοδικό (γραμματολογικό, εγκυκλοπαιδικό, οικογενειακό, λογοτεχνικό). Σταθμοί στην ιστορία του ελληνικού Τύπου. Εξέταση των γραμματειακών ειδών: επιφυλλιδικό μυθιστόρημα, χρονογράφημα, κριτική, βιβλιοπαρουσίαση, βιβλιοκρισία, αγγελία, βιογραφία. Έντυπες και ηλεκτρονικές πηγές. Θεωρητικά…
Συστηματική προσέγγιση του πρωτεϊκού και πολύσημου καβαφικού έργου. Kριτική παρουσίαση της καβαφικής βιβλιογραφίας. Κύριος στόχος η εξοικείωση των φοιτητών με βασικά ζητήματα της καβαφικής ποιητικής (σχέση με ιστορία, φραστικός ρεαλισμός, ειρωνεία κ.ά.).
Γλωσσική χρήση. Πρόταση και εκφώνημα. Σημασίες εκφωνημάτων και συμφραζόμενα. Συνομιλιακές αρχές. Δείξη, υπονόημα, συνάφεια. Βασικές έννοιες της θεωρίας των γλωσσικών πράξεων. Πλάγιες γλωσσικές πράξεις. Η έννοια του προσώπου και θεωρίες ευγένειας. Ανάλυση της συνομιλίας: δομές εναλλαγής των ομιλητών, μοντέλα διαδοχής των συνεισφορών και γειτνιαστικά ζεύγη, μηχανισμοί διόρθωσης, επικαλύψεις, διακοπές. Συνομιλία και αφήγηση.
Αμφισβήτηση της θέσης περί αυτονομίας και ομοιογένειας του γλωσσικού συστήματος. Περιοχές και κλάδοι της κοινωνιογλωσσολογίας. Διαστάσεις γλωσσικής ποικιλότητας: Γεωγραφική διαφοροποίηση και διάλεκτοι∙ κοινωνική διαστρωμάτωση και κοινωνιόλεκτοι∙ περιστάσεις επικοινωνίας και λειτουργικές ποικιλίες∙ συνύπαρξη – επαφή γλωσσών και φαινόμενα κοινωνικής διγλωσσίας, διπλογλωσσίας και γλωσσικής μετατόπισης. Γλώσσες pidgin, κρεολές και lingua francas. Πλεονοτικές και μειονοτικές γλώσσες. Ποικιλότητα και…
Βασικές γλωσσολογικές έννοιες: Γλωσσικό σύστημα (langue), ομιλία (parole), λόγος (langage), γλωσσική ικανότητα, γλωσσική επιτέλεση. Προέλευση και φύση της γλώσσας. Απόκτηση της γλώσσας. Γενικά χαρακτηριστικά της γλώσσας: αυθαιρεσία του γλωσσικού σημείου, διπλή άρ¬θρωση, παραγωγικότητα, ανακλαστικότητα, μετάθεση
Σημείο εκκίνησης του μαθήματος είναι η θέση ότι οι γλώσσες παρουσιάζουν ποικιλότητα: γεωγραφική ποικιλότητα (οριζόντια διαφοροποίηση), κοινωνική ποικιλότητα (κάθετη διαφοροποίηση) και ποικιλότητα που προσδιορίζεται από την περίσταση επικοινωνίας (λειτουργική διαφοροποίηση). Αναλύεται το γεγονός ότι μ’ αυτές τις διαστάσεις ποικιλότητας σχετίζονται και σ’ αυτές στοιχίζονται τρεις τύποι γλωσσικών ποικιλιών: οι διάλεκτοι, οι κοινωνιόλεκτοι και οι λειτουργικές…
Κριτήρια διάκρισης ενός κειμένου από ένα άθροισμα προτάσεων. Συνοχικοί μηχανισμοί, συνεκτικότητα, επίπεδα ύφους. Έννοιες κειμενικής ανάλυσης: ομοιοαναφορικότητα, ομοιοταξινόμηση, ομοιοεκτατικότητα, ενδοφορική και εξωφορική αναφορά, θέμα-σχόλιο, μικρο- και μακρο- λειτουργίες, γνωστικά σχήματα. Προφορικός και γραπτός λόγος. Χαρακτηριστικά βασικών κειμενικών ειδών (περιγραφή, αφήγηση, επιχειρηματολογία). Παραγωγή κειμένων και σχολική πράξη.
Το μάθημα «Κείμενα της Δεύτερης Σοφιστικής» πραγματεύεται τον ρόλο της επιδεικτικής ρητορικής κατά τους 3 πρώτους μεταχριστιανικούς αιώνες της Ρωμαϊκής αυτοκρατορίας, καθώς και την επίδρασή της στη λογοτεχνική παραγωγή αυτής της περιόδου. Μελετά το αποτύπωμα που άφησαν οι κύριοι εκπρόσωποι της ρητορικής-σοφιστικής που έδρασαν κυρίως στις ελληνόφωνες περιοχές της ρωμαϊκής αυτοκρατορίας, και τον διευρυμένο ρόλο…