Βιογραφικά στοιχεία

Σπούδασα γλωσσολογία στο Τμήμα Φιλολογίας της  Φιλοσοφικής Σχολής της γενέθλιας πόλης μου Θεσσαλονίκης. Είχα δασκάλα/ους όπως την Θ.-Σ. Παυλίδου, τον Α.-Φ. Χριστίδη και τον Μ. Σετάτο. Εκπόνησα τη διδακτορική μου διατριβή ως Ειδικός Μεταπτυχιακός Υπότροφος στον Τομέα Γλωσσολογίας του Α.Π.Θ. Υποστήριξα τη διατριβή μου τον Ιούνιο του 1996. Από τον Οκτώβριο του 1997 διδάσκω γλωσσολογία στο Τμήμα Φιλολογίας (Ειδίκευση Γλωσσολογίας) του Πανεπιστήμιου της Πάτρας έχοντας περάσει από όλες τις καθηγητικές βαθμίδες.

Από το 2016 είμαι Καθηγητής πρώτης βαθμίδας στο γνωστικό αντικείμενο Ανάλυση του Λόγου – Κοινωνιογλωσσολογία. Διετέλεσα Αναπληρωτής Πρόεδρος του Τμήματος Φιλολογίας κατά τα διαστήματα Φεβρουάριος – Μάιος 2018 και Σεπτέμβριος 2020 – Αύγουστος 2022. Διετέλεσα επίσης Διευθυντής του Προγράμματος Μεταπτυχιακών Σπουδών «Σύγχρονες Προσεγγίσεις στη Γλώσσα και τα Κείμενα» κατά τα διαστήματα Σεπτέμβριος 2022 – Φεβρουάριος 2024 και  Ιούλιος 2024 – Δεκέμβριος 2024. Από το 2010 είμαι Υπεύθυνος της Ειδίκευσης Γλωσσολογίας.

Στο μάκρος των χρόνων, έχω βρεθεί σε διάφορα πανεπιστήμια του εξωτερικού τόσο για επιμόρφωση όσο και για να δοκιμάσω/διαδώσω τις ιδέες και τις απόψεις μου: στο πλαίσιο των μεταπτυχιακών μου σπουδών στο πανεπιστήμιο της Κοπεγχάγης και στο πλαίσιο των εκπαιδευτικών αδειών μου στο Lancaster University (Visiting Academic Researcher), στο King’s College London (Academic Visitor), στο University of Liverpool (Honorary Research Fellow), στο Hacettepe Üniversitesi (Visiting Scholar). Επίσης, στο πλαίσιο των εκπαιδευτικών αδειών μου δίδαξα ή/και έδωσα διαλέξεις, μεταξύ άλλων, στο Universität Hamburg, στο Freie Universität Berlin, στο Université de Strasbourg, στο Adam Mickiewicz University in Poznan, στο University of Groningen, στο Ohio State University, στο University of Massachusetts Boston.

Έρευνα

Η διδακτορική μου διατριβή εστίασε στην μικροαναλυτική έρευνα της κειμενικής οργάνωσης του λόγου με έμφαση στους μεταγλωσσικούς/ μεταπραγματολογικούς δείκτες. Σταδιακά, η έρευνά μου λαμβάνει υπόψη της το κοινωνιογλωσσικό μακρο-επίπεδο εστιάζοντας κριτικά στη διεπίδραση του μικροαναλυτικού επιπέδου με το μακρο-επίπεδο των λόγων (discourses) και των ιδεολογιών. Με απασχολούν ζητήματα όπως οι εκπαιδευτικές ανισότητες, η προφορικότητα, ο (κριτικός) γραμματισμός και η ορθογραφία, η γλωσσική πολιτική, η σχέση γλώσσας, φύλου και σεξουαλικότητας, οι κατασκευές (νεανικών) ταυτοτήτων σε αφηγηματικά και χιουμοριστικά κειμενικά είδη, ο πολιτικός και μιντιακός λόγος, οι στάσεις απέναντι σε διαλέκτους, μειονοτικές και μεταναστευτικές γλώσσες, οι μεταναστευτικές ταυτότητες και πρόσφατα ο (ρευστός) ρατσισμός.

Έχω συμμετάσχει σε πολλά ερευνητικά προγράμματα (είτε ως επιστημονικός υπεύθυνος είτε ως μέλος ερευνητικών ομάδων) και σε πολλά διεθνή συνέδρια. To 2017 ήμουν κεντρικός ομιλητής στο Διεθνές Συνέδριο Ελληνικής Γλωσσολογίας στο Λονδίνο (ICGL 13). Άρθρα μου έχουν διακριθεί και δημοσιευτεί σε έγκριτα διεθνή περιοδικά όπως τα Journal of Pragmatics, Journal of Sociolinguistics, Narrative Inquiry, Discourse & Society, Pragmatics & Society, Journal of Language and Politics, Journal of Language Aggression and Conflict, Ethnic and Racial Studies. Είμαι μέλος του editorial board του Journal of Language Aggression and Conflict και κριτής σε πολλά εγχώρια και διεθνή περιοδικά. Έχω συγγράψει τα εξής βιβλία, τα οποία διανέμονται ως διδακτικά εγχειρίδια σε πολλά πανεπιστήμια: Εισαγωγή σε ζητήματα κοινωνιογλωσσολογίας (σε συνεργασία, Νήσος 2002), Γλωσσική διδασκαλία και σύσταση των κειμένων (Πατάκης 2005), Ταυτότητες, αφηγήσεις και κριτική εκπαίδευση (σε συνεργασία, Πατάκης 2011). Επίσης, με απεύθυνση προς τη διεθνή επιστημονική κοινότητα έχω συγγράψει το βιβλίο The narrative construction of identities (σε συνεργασία, Palgrave 2012).

Πρόσφατα, έχουν κυκλοφορήσει: το βιβλίο μου Από τον εθνικό στον μετα-εθνικό λόγο: Μεταναστευτικές ταυτότητες και κριτική εκπαίδευση (Πατάκης 2020) και oι συλλογικοί τόμοι (με συνεπιμέλεια) Ιχνηλατώντας τη διείσδυση του ρατσισμού στον αντιρατσιστικό λόγο: Μελέτες για τον ρευστό ρατσισμό (Πεδίο, 2023) και Exploring the ambivalence of liquid racism: In between antiracist andracist discourse (John Benjamins, 2024). Είμαι επιστημονικός υπεύθυνος του ερευνητικού έργου TRACE «Ανιχνεύοντας τον ρατσισμό στον αντιρατσιστικό λόγο: Μια κριτική προσέγγιση στον ευρωπαϊκό δημόσιο λόγο για τη μεταναστευτική και προσφυγική κρίση» (TRACE/HFRI-FM17-42, ΕΛΙΔΕΚ 2019-2023).  Στην ερευνητική ομάδα του έργου συμμετείχαν επιστήμονες/ισσες από πολλά πανεπιστήμια της Ελλάδας και του εξωτερικού (βλ. https://trace2019.wixsite.com/trace-project). Τον Ιανουάριο του 2023, μου απονεμήθηκε, μαζί με τον Γ. Ξυδόπουλο και την Κ. Τζωρτζάτου, το Βραβείο Εξαίρετης Δημοσίευσης «Παναγιώτης Κανελλόπουλος» 2022 από το Πανεπιστήμιο της Πάτρας ως αναγνώριση και επιβράβευση του ερευνητικού μου έργου. Οι δείκτες απήχησης της έρευνάς μου είναι: Scopus H-index: 13, Google Scholar H-Index: 20.

Διδασκαλία

Σε προπτυχιακό επίπεδο, διδάσκω μαθήματα όπως Ανάλυση του Λόγου, Κειμενογλωσσολογία, Κοινωνιογλωσσολογία, Εισαγωγή στη Γλωσσολογία. Σε μεταπτυχιακό επίπεδο διδάσκω ειδικά θέματα Κριτικής Ανάλυσης Λόγου και Κριτικού Γραμματισμού με έμφαση στις Μεταναστευτικές Ταυτότητες. Έχω εποπτεύσει και εξετάσει πλήθος προπτυχιακών και μεταπτυχιακών διπλωματικών εργασιών και διδακτορικών διατριβών στην Ελλάδα και το εξωτερικό. Υπό την εποπτεία μου έχουν ήδη ολοκληρωθεί τέσσερις διδακτορικές διατριβές. Από τις πιο σημαντικές και ευτυχείς στιγμές μου ως πανεπιστημακού δασκάλου είναι όταν φοιτητές/τριές μου εκλέγονται σε πανεπιστημιακές θέσεις στην Ελλάδα ή το εξωτερικό.

Αργύρης Αρχάκης